اثر متقابل ژنوتیپ × محیط برای عملکرد دانه ژنوتیپ‌های گندم دوروم دیم با استفاده از مدل GGE biplot

در این بررسی 25 ژنوتیپ گندم شامل 22 لاین پیشرفته گندم دوروم، دو رقم شاهد گندم دوروم (ساجی و زردک) و یک رقم شاهد گندم نان (سرداری) در 19 محیط مختلف شامل ایستگاه‌های تحقیقات کشاورزی دیم سرارود (کرمانشاه)، شیروان چرداول (ایلام)، مراغه و شیروان (خراسان شمالی) طی چهار سال زراعی (89-1385) در شرایط دیم و آبیاری تکمیلی مورد آزمایش و بررسی قرار گرفتند. بزرگی اثر متقابل ژنوتیپ × محیط نسبت به ژنوتیپ در تجزیه مرکب عملکرد دانه بیانگر وجود گروه‌های محیطی احتمالی در برنامه به‌نژادی گندم دوروم در شرایط دیم کشور بود. نتایج تجزیه بای پلات نشان داد که محیط‌های سرد از محیط‌های گرم در رتبه‌بندی و تعیین سازگاری ژنوتیپ‌ها کاملاًً متفاوت بودند. محیط‌های معتدل امکان گروه‌بندی با هر یک از دو گروه محیطی سرد و گرم را داشتند. ژنوتیپ‌های G8، G17، G23 (ساجی)، G11 ، G21 و G19 دارای ترکیب مناسبی از پایداری و عملکرد بودند. ژنوتیپ‌های G21،G16 ، G8، G23 (ساجی) و G17 بیشترین سازگاری به محیط‌های گرم و ژنوتیپ‌های G25(سرداری)، G24 (زردک) و G6 بیشترین سازگاری به محیط‌های سرد را داشتند. ژنوتیپ‌های G20، G22 و G19 نیز دارای سازگاری عمومی بودند.